Die Patriotin (1979)

Gabi Teichert uit Deutschland im Herbst (1978) krijgt haar eigen film. Ze is geen onderzoeksjournaliste zoals het plot vermeld, maar geschiedenislerares. "Geschichtsunterricht" is uiteraard op dit moment zeer belangrijk voor een nieuwe generatie Duitse filmmakers. Straub en Huillet hadden een eerdere film ook al die titel mee gegeven (nog niet op de site) en Edgar Reitz zou even later aan zijn lange Heimat serie beginnen, als Duitse Kroniek.

Dit is echter geen rechtlijnige geschiedenisles, net zoals de fictieve Teichert geen gewone lerares is. Het gaat allemaal om beeldvorming, en het neemt hier de vorm aan van een poëtisch essay zoals Godard die ook rond deze tijd maakte, met een half ironische voice-over (de film wordt verteld door een knie, ja dat leest u goed, een knie) die aan werk van Peter Watkins doet denken en een idiosyncratisch wereldbeeld dat wellicht, maar dan op een heel politieke manier, met Herzog te vergelijken is. Wellicht is het ook niet toevallig dat Beate Mainka-Jellinghaus de min of meer vaste editor van zowel Kluge als Herzog was in die tijd (en is het slechts haar stijl/inbreng die me de connectie doet maken...)

Ik blijf Kluge toch wel een taaie vinden in dat groepje Duitse filmmakers... wat historische kennis is vereist en misschien is voor een buitenstaander ook niet elke visuele grap of verwijzing helemaal te begrijpen. Maar deze film verveeld aan de andere kant geen moment, er zit soms zelfs wat te veel vaart in misschien, en de algehele strekking van de boodschap is eigenlijk wel zeer duidelijk. Het mooie is ook dat dit een filmmaker is die volstrekt zijn eigen ding doet. Ondanks alle referenties uit de vorige alinea om het tenminste nog een béétje te kunnen plaatsen, staat hij niet echt binnen een cinematische stroming volgens mij... wat dat betreft is hij misschien ook nog een beetje een Greenaway, om toch nog maar een naam te droppen